Giáo dục STEM cho trẻ mầm non không chỉ là mối quan tâm của các nhà làm giáo dục, mà còn của rất nhiều bậc cha mẹ, mong muốn hiểu biết về lợi ích của STEM, lựa chọn phương pháp giáo dục tốt nhất cho giai đoạn phát triển đầu đời của trẻ.
– Khơi dậy niềm yêu thích của trẻ, là tiền đề thuận lợi cho các bậc học sau
Giáo dục STEM có vai trò quan trọng giúp tạo ra các định hướng tư duy tích cực và tạo nên thói quen học tập tích cực, đó là những gì chúng ta cần cho trẻ mầm non. Bởi, trẻ mầm non thường có sự hiếu kỳ và có rất nhiều câu hỏi, khi sinh ra đã là những nhà khoa học tự nhiên, say mê tìm tòi và nghiên cứu thế giới xung quanh.
Trẻ được tiếp cận STEM từ sớm mang tới những lợi ích tuyệt vời, hỗ trợ và giúp trẻ khám phá bản thân, xây dựng cho trẻ có những kỹ năng cần thiết có thể vận dụng và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.
Phương pháp giáo dục STEM là chương trình giảng dạy thu hút nhiều sự quan tâm của xã hội, đặc biệt trong thời kỳ 4.0. Theo một thống kê của Hội đồng Quốc gia về Tài nguyên Hoa Kỳ, 10 công việc được trả lương cao nhất đều thuộc về các lĩnh vực STEM. Vậy phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non là gì và được áp dụng như thế nào tại Việt Nam? Bài viết dưới đây của iSchool sẽ giúp quý phụ huynh hiểu rõ hơn về mô hình giáo dục này.
Nếu phương pháp giáo dục truyền thống, giáo viên là người cung cấp kiến thức khiến học sinh học thụ động, hạn chế khả năng tư duy logic và tư duy phản biện, thì phương pháp giáo dục STEM ở mầm non sẽ giải quyết những vấn đề trên và mang đến sự đột phá trong giáo dục. Để hiểu phương pháp giáo dục STEM, phụ huynh cần tìm hiểu giáo dục STEM là gì hay STEM là gì? Theo đó, STEM là thuật ngữ viết tắt của các lĩnh vực Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (quy trình sáng tạo kỹ thuật) và Mathematics (toán học).
Giáo dục STEM là phương pháp mang đến sự đột phá trong giáo dục
Ứng dụng phương pháp giáo dục STEM không phải để học sinh trở thành những nhà khoa học, toán học… mà là hình thành cho học sinh những kỹ năng có thể vận dụng và phát triển trong thời đại công nghệ hiện đại.
Dù là chương trình giảng dạy hiện đại nhưng ở Việt Nam, phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non vẫn còn là khái niệm tương đối xa lạ. Những học sinh được cho là học khá các môn khoa học tự nhiên, nhưng trên thực tế tư duy học tập chưa đi đôi giữa học và hành, chưa tích hợp được liên ngành như giáo dục STEM hướng tới.
Giúp trẻ nâng cao khả năng học tập và trải nghiệm
Trong phương pháp giáo dục truyền thống, giáo viên là người truyền đạt kiến thức 1 chiều thông qua thuyết trình giảng giải, trẻ em sẽ thụ động tiếp nhận kiến thức dưới hình thức nghe, ghi nhớ và thực hiện theo. Việc ghi chép, ghi nhớ máy móc đã làm hạn chế năng lực phản biện, tư duy, khả năng tìm tòi, sáng tạo tự nhiên của trẻ.
Trong khi đó, giáo dục theo phương pháp giáo dục STEM mầm non xóa đi hạn chế về sự tiếp cận cấu trúc 1 cách máy móc. Đây chính là cách dạy và học hiệu quả cho trẻ mầm non, các bé được tạo điều kiện phát huy được tiềm năng của mình. Phương pháp này giúp trẻ tham gia trực tiếp vào hoạt động trải nghiệm để nâng cao khả năng học tập và có nhiều cơ hội phát triển:
Phương pháp giáo dục STEM mầm non giúp trẻ nâng cao khả năng học tập và trải nghiệm
– Có cơ hội ứng dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế để tạo ra các sản phẩm có nghĩa
Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là việc trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp trẻ không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.
Tầm quan trọng của phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: ‘“Học phải đi đôi với hành”. Phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non ra đời đã khắc phục những hạn chế trong giảng dạy khi vận dụng lý thuyết vào thực tiễn. Bên cạnh đó, giáo dục bằng STEM còn giúp bố mẹ tự dạy trẻ ở nhà từ những vật dụng đơn giản nhất. Ngoài ra, phương pháp giáo dục này nổi bật với những ưu điểm vượt trội như:
Tầm quan trọng của phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non
Phương pháp giáo dục STEM là gì?
Ở phương pháp truyền thống, giáo viên là người cung cấp kiến thức, còn trẻ là người nghe – ghi nhớ và làm theo. Điều này khiến cho người học thụ động, ghi nhớ máy móc, hạn chế năng lực tư duy logic và phản biện, hạn chế sức sáng tạo,năng lực giải quyết vấn đề và khả năng ứng dụng vào cuộc sống của học sinh. Chính vì những hạn chế này mà phương pháp giáo dục STEM ở mầm non và các cấp ra đời.
STEM là viết tắt của SCIENE (khoa học), TECHNOLOGY (công nghệ), ENGINEERING (quy trình sáng tạo kĩ thuật), MATHEMATICS (toán học).
STEM là thuật ngữ xuất phát từ phương pháp giảng dạy và học tập tích hợp nội dung và các kỹ năng khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Giáo dục STEM không phải để học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên mà là xây dựng cho học sinh có kỹ năng – có thể được sử dụng để vận dụng và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.
Ở Việt Nam, giáo dục STEM vẫn còn là khái niệm tương đối xa lạ với đại chúng. Các học sinh lâu nay được cho là học khá các môn tự nhiên, nhưng trên thực tế tư duy học tập chưa mang tính gắn kết chặt chẽ giữa học và hành, chưa tích hợp ngành này và ngành khác để tạo ra các sản phẩm thiết thực cụ thể như giáo dục STEM luôn hướng tới.
Trẻ nhỏ tại Việt Nam bắt đầu được làm quen với phương pháp giáo dục STEM
Giáo dục Mầm non đặt viên gạch đầu tiên trong quá trình xây dựng ước mơ và tương lai của trẻ. Vì vậy việc đưa STEM vào chương trình giáo dục Mầm non là bước khởi đầu để con có thể được học tập và trải nghiệm từ cuộc sống thực tế một cách trực quan.
Giáo dục STEM ở mầm non tôn trọng sự sáng tạo của trẻ, giáo viên chỉ là người đưa ra vấn đề, định hướng, còn các bé sẽ là người giải quyết vấn đề đó.
Mỗi đứa trẻ có những sở thích khác nhau, những cách thể hiện khác nhau, gia đình và giáo viên chính là những người tìm ra sự khác biệt đó và khuyến khích để con có thể bộc lộ hết những khả năng của mình. Đó chính là cách phương pháp giáo dục STEM hướng đến cho trẻ trong độ tuổi Mầm non.
Trẻ học không chỉ để ghi nhớ và trả bài, mà trẻ học nhanh nhất khi điều đó được ứng dụng vào chính cuộc sống hàng ngày. Vì thế, mỗi kiến thức hay kỹ năng sẽ trở nên có nghĩa khi bài học đó gắn với việc tạo ra một sản phẩm cụ thể như: chiếc đèn lồng, chiếc giỏ, quả bóng, chú robot đáng yêu….Để mỗi nguyên lý khoa học trở nên cụ thể, được trẻ ứng dụng trực tiếp, sáng tạo ra một món đồ dùng đồ chơi yêu thích, từ đó sẽ tác động mạnh mẽ đến hứng thú và sự say mê tìm tòi của trẻ.
Lợi ích của phương pháp giáo dục STEM
Nhìn chung, phương pháp giáo dục STEM có 10 lợi ích nổi bật đáng chú ý như sau:
Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề
Phương pháp giáo dục STEM dạy cho các em khả năng giải quyết vấn đề bằng tư duy phản biện. Theo đó, học sinh sẽ được giáo viên hướng dẫn cách phân tích các vấn đề và lên kế hoặc để giải quyết chúng kịp thời, nhanh chóng.
Khi áp dụng giáo dục STEM, các bé được khuyến khích đặt ra mục tiêu và cố gắng hết mình để đạt được chúng mà không sợ thất bại. Phương pháp này khuyến khích các em học từ những sai lầm, không ngừng hoàn thiện bản thân giúp trẻ phát triển ý chí và sự kiên trì mạnh mẽ. Từ đó, các em có thể rèn luyện được sức bền bỉ và sự tự tin – hành trang vững chắc cho trẻ vào đời.